Wageningen, The Netherlands
July 15, 2013
RIKILT Wageningen UR gaat laboratoria in Chili helpen de controle op voedselveiligheid te verbeteren. De Nationale Referentie Laboratoria die de Chileense overheid wil opzetten, moeten – net zoals RIKILT in Nederland doet – residuen en contaminanten in voedsel en diervoeders kunnen traceren. Als er hoge concentraties gevonden worden, moeten de laboratoria ook kunnen adviseren over de aanpak van het probleem.
Referentielaboratoria ‘beste van de klas’
Voedselveiligheidscontroles worden in Nederland en de rest van Europa primair uitgevoerd door het bedrijfsleven. De overheid controleert of dit goed gaat en neemt steekproeven. Daaroverheen heeft de EU een systeem van zogenaamde referentielaboratoria gelegd. Referentielaboratoria zijn “het beste jongentje/meisje van de klas”, ze ontwikkelen nieuwe testmethoden, geven advies, borgen de kwaliteit van de overheidscontrole en zijn arbiter bij conflicten tussen overheid en bedrijfsleven. Een dergelijk systeem wil Chili ook.
RIKILT één van Europa’s grootste referentielaboratoria
Volgens EU wetgeving zijn er 33 taken voor nationale referentielaboratoria. RIKILT voert er daarvan 19 uit voor Nederland. “Er zijn weinig instituten in Europa die zoveel NRL-taken hebben”, verklaart RIKILT-directeur Robert van Gorcom. De taken van RIKILT zijn met name gericht op controle op aanwezigheid van allerlei chemische stoffen, genetisch gemodificeerde organismen en diermeel in voeding en diervoeder. Microbiële taken worden veelal gedaan door het RIVM en Wageningen UR Central Veterinary Institute. Het NVWA-lab (tegenwoordig volledig gehuisvest in hetzelfde gebouw als RIKILT) is aangewezen als NRL voor pesticideresiduen.
Eerder te hulp geschoten bij dioxine-incident
RIKILT-directeur Robert van Gorcom: “De Chileense overheid moet nog bepalen voor welke taken ze referentielaboratoria willen hebben. Ik kan me voorstellen dat controle op dioxines er daar één van is, evenals controle op pesticiden, mariene toxines, mycotoxines en bijvoorbeeld hulpstoffen die gebruikt worden in de dierhouderij, zoals groeiverbeteraars en antibiotica.” Dat Van Gorcom dioxines als eerste noemt, is geen toeval. In 2008 had Chili te maken met een dioxine-incident. Toen werden experts van RIKILT ingevlogen om de bron van de besmetting te achterhalen en de overheid te bedienen met advies over de aanpak van het probleem. “Dat was één van de startpunten van de huidige samenwerking met Chileense bedrijven, kennisinstellingen en de overheid in het consortium Wageningen UR Chile”, zegt Van Gorcom met gepaste trots.
Ook andere landen willen referentielaboratorium
Chili is niet het enige land dat bij Wageningen UR informeert hoe het een systeem van Nationale Referentie Laboratoria kan opzetten om eventuele verontreiniging van voedsel snel te traceren. Voedselveiligheid staat hoog op de agenda van landen die zich de afgelopen jaren snel ontwikkeld hebben. Deze landen willen voedsel exporteren naar Europa, Noord-Amerika, Japan en Australië, waar strenge voedselveiligheidsnormen gelden. Bovendien willen regeringen ook voedselveiligheidsgaranties kunnen geven aan de eigen bevolking. “Voor RIKILT is deze ontwikkeling een kans om onze kennis internationaal te verkopen. De ervaring die we de komende jaren opdoen in Chili is voor ons dus ook heel waardevol,” vertelt Van Gorcom.
Blauwdruk voor NRL
De RIKILT-directeur legt uit welke stappen er gemaakt moeten worden om een systeem van referentielaboratoria op te zetten. “Eerst moet de overheid bepalen op welke gebieden het referentielabs wil. Dan moeten de laboratoria geselecteerd worden die daar het best in zijn én die aan de randvoorwaarden voldoen. De meeste commercieel labs zullen geen referentielab willen worden, want als je NRL bent, mag je bepaalde andere taken niet meer uitvoeren. Wij zullen, als onafhankelijk buitenlands instituut mede op basis van audits, de beste kandidaten selecteren. Vervolgens bekijken we welke kennis en kunde de laboratoria in huis hebben, en wat ze nog missen en dan gaan we er met trainingen voor zorgen dat labs op het juiste niveau komen, zodat ze daadwerkelijk aan de slag kunnen als NRL. Dat doen we in eerste instantie in twee of drie pilots.”
Wageningen UR Chile
Coördinatie van het opzetten van NRLs in Chili gebeurt door het Chileense Agentschap voor Voedselveiligheid en -kwaliteit (ACHIPIA) en Wageningen UR Chile, het Chileense Center of Excellence op het gebied van voedingsonderzoek dat wordt aangevoerd door Wageningen UR. Wageningen UR Chile, gestart in juli 2012, zal de komende tien jaar onderzoek doen dat bijdraagt aan duurzame productie van gezonde, aantrekkelijke voeding in Chili. Chili is de grootste fruitexporteur ter wereld en de op een na grootste exporteur van zalm. Ook als wijnproducent staat het land goed bekend.
Species
